Marka Tescil Başvuruları ve Tescili İtiraz Süreci

Marka, bir ticari işletmenin sunduğu ürün ya da hizmetleri başka bir ticari işletmenin ürün ve hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte tescil, markaya bağlı hakların korunması ve bu hakların üçüncü kişiler tarafından kullanılmasının engellenmesi anlamında önem arz eder.

Markaya ilişkin hükümlerin düzenlenmiş olduğu 10 Ocak 2017 tarihli ve 29944 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet kanununa göre marka , bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.

• Marka tescil başvurusu nasıl yapılır?

Marka tescil başvurusu yapılmadan önce, başvuruya konu markaya ilişkin önceki tarihte yapılmış bir tescil işlemi veya tescil başvurusu bulunup bulunmadığının araştırılması önem arz etmektedir. Aksi takdirde marka tescili başvurusuna itiraz söz konusu olabilecektir.

Marka tescil başvurusu Türk Patent ve Marka kurumu nezdinde yapılır. Tescil başvuruları, e-Devlet aracılığıyla EPATS Elektronik Başvuru Sistemi üzerinden elektronik olarak yapılmaktadır. 6769 sayılı SMK' da sayılan hususlar eksiksiz olarak yerine getirilerek hazırlanan başvurular Kurum tarafından başvuru tarihi, saati ve dakikası itibariyle işleme alınmaktadır.

• Marka tescil başvurusu nasıl incelenir?

Başvuru öncelikle şekli yönden incelenecektir. Eksik veya şekle aykırı olarak gerçekleştirilen başvurularda hata veya eksikliğin giderilmesi için Kurum tarafından başvurucuya 2 ay süre verilir. Eksiklik veya hata giderilmediği takdirde başvuru hükümden düşebilecektir.

Sonraki aşamada 6769 sayılı SMK'nın 5. Maddesinin 1. bendinde düzenlenen mutlak red nedenleri yönünden re'sen inceleme yapılacaktır. İşbu madde kapsamında mutlak red nedeninin varlığının tespiti halinde başvuru, başvuru kısmen veya tamamen reddedilecektir. Kanunda tahdidi olarak sayılan mutlak red nedenleri şunlardır;

1. 4. madde kapsamında marka olamayacak işaretler.
2. Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
3. Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
4. Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler.
5. Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler. Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler.
6. Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler.
7. Paris Sözleşmesinin 2'nci mükerrer 6'ncı maddesine göre reddedilecek işaretler.
8. Paris Sözleşmesinin 2'nci mükerrer 6'ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler.
9. Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
10. Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
11. Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.

Anılan hüküm doğrultusunda tescil başvurusunun reddedilmesi halinde başvurucunun, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 2 ay içerisinde karara yazılı olarak itiraz etmesi mümkündür. İşbu itiraz Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde bulunan Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi tarafından incelenecektir. Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi'nin vereceği nihai kararın başvurucuya bildirildiği tarih itibariyle yine 2 ay içerisinde yetkili mahkeme olan Ankara Fikri Sınai Haklar Mahkemesinde bu kararın iptaline ilişkin dava açılması mümkündür.

Şekil incelemesinden ve SMK madde 5 kapsamında incelemeden geçen ve bir hata veya eksiklik bulunmaması nedeniyle reddedilmeyen marka başvuruları Resmi Bülten'de yayınlanır. Yayın tarihini izleyen 2 ay içerisinde ilgililerin marka tescil başvurusuna itiraz etmesi mümkündür.

• Marka tescil başvurusuna itiraz nedenleri nelerdir?

Türk Patent ve Marka Kurumu Nezdinde incelemeden geçerek reddedilmeyen ve Resmi Bülten'de yayınlanan marka tescil başvuruları hakkında 2 aylık süreye uyularak yazılı olarak itiraz edilebilir. İşbu itirazların nedeni 6769 sayılı SMK' da açıkça gösterilmiştir. İlgili kanunun 5. Maddesinde mutlak red nedenleri , 6. Maddesinde ise nisbi red nedenleri tahdidi olarak sayılmıştır. Mutlak red nedenleri, Kurumun kendiliğinden incelemeye tabi tuttuğu ve mevcudiyeti halinde tescil başvurusunun reddine sebep olan nedenlerdir. Nisbi red nedenleri ise, ancak ilgililerin başvurusu ve talebi üzerine, incelenmektedir SMK' nın 6. Maddesinde gösterilen nisbi red nedenleri şunlardır:

1. Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.
2. Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru, marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
3. Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.
4. Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesi bağlamındaki tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, aynı veya benzer mal veya hizmetler bakımından itiraz üzerine reddedilir.
5. Tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir markanın, Türkiye'de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici karakterinin zedelenebileceği hâllerde, aynı ya da benzer markanın tescil başvurusu, haklı bir sebebe dayanma hâli saklı kalmak kaydıyla, başvurunun aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde yapılmış olmasına bakılmaksızın önceki tarihli marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
6. Tescil başvurusu yapılan markanın başkasına ait kişi ismini, ticaret unvanını, fotoğrafını, telif hakkını veya herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içermesi hâlinde hak sahibinin itirazı üzerine başvuru reddedilir.
7. Ortak markanın veya garanti markasının yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki hak sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
8. Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki marka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde markanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir.
9. Kötü niyetle yapılan marka başvuruları itiraz üzerine reddedilir.

İtiraz dilekçesinde, nisbi red nedenlerine dayanılabileceği gibi, eksik incelemenin söz konusu olduğu iddiasıyla mutlak red nedenlerine de dayanılabilir. İtiraz üzerine yapılacak inceleme, ancak itiraz dilekçesinde yer alan hususlarla sınırlı kalacaktır.

• İtiraza cevap verilebilir mi?

Tescil başvurusunun Resmi Bülten'de yayınlanmasıyla birlikte ilgililerin itiraz etmesi halinde, itirazın başvurucuya bildirilmesinden itibaren 1 ay içerisinde itiraza karşı görüş bildirilmesi mümkün olmakla birlikte zorunlu değildir. İtiraza cevap verilmesi işlemi, e-Devlet aracılığıyla EPATS Elektronik Başvuru Sistemi üzerinden elektronik olarak yapılmaktadır. Kuruma gönderilmiş olan itiraz ve itiraza cevap dilekçesi, kurum nezdinde uzmanlar tarafından incelenerek karara bağlanacaktır.

• İtiraz kabul edilirse veya reddedilirse hangi yollara başvurulabilir?

Türk Patent ve Marka Kurumunun itirazı incelemesi sonucunda iki ihtimal mevcuttur. Birincisi itiraz reddedilerek tescil işlemlerine devam edilmesi, ikincisi ise itiraz kabul edilerek başvurunun reddedilmesidir. Her iki ihtimalde de kararın bildirilmesi ile 2 ay içerisinde taraflar, tekraren itirazda bulunarak Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi tarafından itiraz dosyasının incelenmesini talep edebilir. Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesinin kararı nihai karar olup, tarafların bir sonraki başvuru yolu yetkili mahkemede kararın iptalini talep etmek olacaktır. Kararın taraflara bildirilmesi ile birlikte yine 2 ay içerisinde taraflar, daire kararına karşı Ankara Fikri Sınai Haklar Mahkemesinde iptal davası açılabilecektir.

Bursa Yeniay Avukatlık ve Hukuk Bürosu bugüne kadar marka patent hukuku alanında vermiş olduğu hukuki danışmanlık hizmetleri ile müvekkillerini başarılı bir şekilde temsil etmiştir. Bursa avukat kadrosuyla marka tescil konusunda sorun yaşayan kişilere Bursa marka avukatı olarak destek sağlamaktadır.

Marka patent hukuku alanına giren marka ve patent uyuşmazlıklarının çözümünde Bursa marka avukatı ve online avukat desteği için Yeniay Avukatlık ve Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.

Av. Rabia TOKYÜREK